بویلر چیست؟

تعریف بویلر: یک مخزن بسته تحت فشار که آب یا دیگر سیالات در آن گرم می شوند. گرمایش و تبخیر سیالات باعث می شود که این محصول در بسیاری از مکان ها توان استفاده را داشته باشد.
تقسیم بندی ها :
بویلر چیست از لحاظ مکان قرار گیری آب :

•واتر تیوب water tube boiler

•فایر تیوب fire tube boiler

بویلر چیست از لحاظ تعداد پاس های گذر دود :
•2 پاس pass
•3 پاس pass
•4 پاس pass

بویلر چیست از لحاظ تماس آب با پشت دیگ :
•وت بک wet back
•درای بک dry back
باید ذکر کرد در حال حاضر ساخت بویلر های درای بک منسوخ گردیده اند.
بویلر در حالت وت بک یا همان "دیگ پشت تر" دارای راندمان بالاتری بوده و اتلاف حرارتی کاهش می یابد، اما هزینه ساخت این نوع از دیگ ها کمی بالاتر از دیگ های درای بک است.

دیگ های آبگرم در حرارت مرکزی درون یک سیکل کار می کنند و در این سیکل آب ، وارد شده و توسط مشعل و گرما ی آن گرم شده و از دیگ خارج می شود و به ساختمان رفته و آنجا از گرمای این آب برای گرم کردن بنا یا مصارف دیگر استفاده می شود. مثلا در منازل از این آب به وسیله ی کویل برای گرم کردن آب مصرفی خانه استفاده می شود.

محل استفاده: از بویلر های آبگرم فولادی در منازل، برج ها، مکان ها ی ورزشی، استخر ها، مساجد، هتل ها و ... استفاده می کنند. در واقع در هر کجا که نیاز به گرمایش و آب گرم وجود داشته باشد، دیگ های آبگرم مورد استفاده قرار می گیرد .

نحوه ها ی استفاده از گرمای این دیگ در ساختمان ها، متفاوت است و شیوه هایی همچون گرمایش مرکزی به طریق گرمایش از کف، گرمایش با شوفاژ یا فن کویل ، و ... از این جمله می باشند.
تجهیزات جانبی بویلرهای آب گرم در سیستم حرارت مرکزی:

منبع انبساط
اکونومایزر
پمپ
مبدل های حرارتی، منبع کویل دار، منبع دو جداره
لوله ها و اتصالات
دودکش

اصول ساخت دیگ آبگرم فایر تیوب

در بویلر فایر تیوب فولادی (لوله آتشین) همان گونه که از اسم آن مشخص است ،پس از سوزاندن سوخت در مشعل ، گاز داغ یا همان دود ایجاد شده از مشعل در پاس های مختلف داخل سری لوله های دیگ عبور داده می شود ، بلکه در نمونه ی واتر تیوب ، این آب است که در دیگ های آبگرم یا بخار در لوله ها در حرکت است.در دیگ های آبگرم فایر تیوب دور و اطراف لوله ها منبعی قرار دارد (پوسته ی دیگ ) که آب در درون آن وجود دارد . با عبور این گاز های داغ ، آب درون بویلر گرم شده و اگر نیاز به بخار باشد (دیگ بخار) به بخار تبدیل شده و اگر نیاز به آب گرم باشد ( دیگ آب گرم ) این آب ، گرم شده و تا درجه ی مورد نظر رسیده و به استفاده های مختلف در می آیند.

این نوع از دیگ ها از نظر ساختار لوله و تعداد مسیر عبوری ، به 3 قسم کلی تقسیم بندی می شوند:

بویلردیگ های آبگرم 2 پاس یا کوره برگشتی که معمولا برای تولید آب گرم استفاده می شوند ، از یک مسیر در کوره تشکیل شده اند که آتش از مشعل به انتهای کوره رفته و باز می گردد و سپس از طریق درب جلو به پاس دوم که همان مسیر لوله ها می باشند هدایت می شود و در انتها از دود کش دیگ خارج می شود

بویلر دیگ های  3پاس : در این نوع از دیگ های آبگرم (که هم برای تولید بخار از آن استفاده می شود هم برای تولید آب گرم)آتش ساطع شده از مشعل پس از عبور از کوره ، به انتهای آن (محفظه ی برگشت) رسیده و به بالا (پاس دوم لوله ها) هدایت می شود و از مسیر لوله ی پاس دوم به سمت درب دیگ باز می گردد سپس با هدایت توسط درب جلو از طریق پاس سوم لوله ها ، به سمت دود کش در انتهای دیگ راهی می شوند. تصویر سه بعدی زیر نشان دهنده ی مسیر دود در لوله های بویلر آبگرم سه پاس می باشد.
بویلر4 پاس : در این نوع از دیگ ها یک پاس اضافی برای بالاتر رفتن سطح حرارتی در دیگ تعبیه می شود.

از لحاظ تماسی انتهای دیگ اگر دیگ در انتهای خود با آب بر خورد کندWET BACK و اگر آجر قرار گرفته باشد DRY BACK می باشد.

امروزه بهینه سازی مصرف سوخت، تاثیر بسزایی را در ساخت بویلر ها داشته است. برای این منظور راه حل ساده ای برای بالا بردن راندمان دیگ های آبگرم وجود دارد که آن استفاده از اکونومایزر ها می باشد.