معرفي ماشين آلات راهسازي : " شناخت اسکريپرها "

همواره دو مورد صرفه جويي اقتصادي و انجام طرح طبق برنامه زمان بندي  شده از نکات مهم پروژه هاي مختلف است و انتخاب  نوع ماشين آلات و تعداد آن   براي کارهاي مختلف تاثير مستقيمي در زمان اجرا و هزينه پروژه دارد براي انتخاب ماشين آلات مورد نياز هرپروژه لازم است که شناختي از ماشين آلات داشته باشيم  .


اسکريپر ماشيني است که از آن براي عمليات تسطيح و محل هايي که بکارگيري بولدوزر اقتصادي نيست استفاده ميشود زيرا در مناطقي که فاصله حمل متوسط است نه از بولدوزر ميتوان استفاده کرد ونه از ماشين هاي با سرعت زياد چرا که اقتصادي نيست.در واقع اسکريپر نوعي ماشين حفار است از اسکريپر ميتوان براي کندن بارگيري حمل و تخليه مواد استفاده کرد . وسيله مناسبي براي عمليات خاکي حجيم است و براي انجام کارهاي تکميلي مانند تسطيح هم استفاده ميشود. اسکريپرها داراي 3 قسمت عمده هستند :1-مخزن (جام) 2- صفحه نگهدارنده خاک در جام 3-بخش تخليه کننده خاک. اين ماشين ها داراي دو دسته موتور دار و بدون موتور هستند بعضي اسکريپر ها توسط تراکتور هاي چرخ لاستيکي يا زنجيري کشيده ميشود وبعضي از آنها بخشي از يک تراکتور-اسکريپر هستند.در مواردي که فاصله حمل زياداست از اسکريپرهاي لاستيک دار يا دو موتوري استفاده ميشود. اگر بخواهند از بولدوزر براي هل دادن اسکريپر ها استفاده کنند بر روي بولدوزر تيغه کوشن که ويژه  هل دادن اسکريپرها طراحي شده نصب ميشود. لازم به ذکر است که اسکريپر ها قادر به انجام کار 5 نوع از ماشين آلات راهسازي هستند: 1- کندن مواد خاکي (بولدوزر)   2- خاک کنده شده را بارگيري ميکند ( لودر ها)  3- حمل مواد حفاري شده(کاميون ها يا واگن ها) 4-قادر به تسطيح سطح راه هنگام تخليه و پخش مواد بارگيري شده است (گريدر ها)  5-ميتواند جاده را کوبيدهوغلتک بزند.(غلتکها) **"نبايد انتظارداشت که هريک از کارهاي ذکر شده دقيقا همانند ماشين آلات خاص همان کار انجام گيرد"      

معرفی گریدر

حالا نوبت به معرفی یکی دیگراز ماشین آلات راهسازی یعنی گریدر ها که نقش و کاربردی مهم در راهسازی و نگهداری راه دارند می رسد.

 گریدر برای تنظیم شیب و شکل دادن به شیبها و تسطیح دامنه خاکریزیها وخاک برداری ها  کندن جوی مخلوط کردن و پخش مخلوط مواد قیری و خاک به کار میرود.در مواقع بارش برف بعنوان برف روب بکار میرود و در پاکسازی زمین وبرداشتن لایه های سست کاربرد دارد اگر در عملیات انجام شده توسط این ماشین دقت شود هزینه پروژه ها به مقدار قابل توجه ای کاهش می یابد.عمل خاک برداری از قسمتهای با ارتفاع بالاتر و خاکریزی در محل های با ارتفاع کمتر توسط گریدر را اصطلاحا "بالانس" (تعادل)می گوییم و شکلبندی و تنظیم نهایی هر لایه از راه را عملیات اصلاح مینامیم.


 حداکثر تولرانس یا رواداری ها که توسط گریدر تنظیم میگردد به شرح زیر است:

زیر رتبه ( subgrade): بین 4 تا 8 میلیمتر در متر

زیر اساس (sub base):بین 2 تا 4 میلیمتر در متر

اساس(base):    یک میلیمتر در متر

در رویه رواداری : صفر میلیمتر در متر

توجه داشته باشید که این مقادیر در مورد فرودگاهها و شاهراهها کمتر میشود.

 تیغه های گریدر عبارتند از:

تیغه با لبه های مستقیم - لبه های منحنی - لبه های دندانه دار

 
در صورتی که به چرخهای گریدر دقت کرده باشید دیده اید که چرخها در هنگام حرکت به جهت جانبی متمایل میشوندعلت این است که :

الف) نیروی حاصل از فشار خاک به تیغه مایل گریدر را خنثی میکند.

ب)به گردش گریدر کمک میکند.

معرفی بلدوزر ها

معروفترین و پر کاربرد ترین ماشین آلات یعنی بلدوزرها:
 بولدوزر بعنوان یک وسیله برای کندن خاک و حمل تا محل دپوی موقت یا پر کردن گودالها وتسطیح زمین و جاده ها استفاده میشود. در قسمت جلو دارای یک تیغه که ممکن است بصورت کابلی یا هیدرولیکی برای حرکت تحت زاویه مشخص به سمت بالا یا پایین باشد. اگر تیغه ثابت باشد ماشین حاصله  بلدوزر و اگر تیغه متحرک باشد ماشین انگل دوزر است.  به زبان ساده تر بولدوزر خاک را به جلو هل میدهد حال آنکه انگل دوزر هم خاک را هل می دهد وهم خاک را به کناره می راند . در انگل دوزرها زاویه چرخش در صفحه ی قائم تقریبا 30 تا 40 درجه است .

بولدوزرها در قسمت عقب دارای ریپر برای شکافاندن زمینهای سخت هستند. به بلدوزر چرخ لاستیکی مفصل دار کمر شکن هم می گویند وجود مفصل مانور دستگاه را افزایش می دهد. نوع معمول بلدوزرها چرخ زنجیری اند واز بلدوزرها میتوان برای کشش ماشین آلات دیگر (اسکریپر ها) نیز استفاده کرد.

 
از دیگر موارد استفاده بلدوزر ها میتوان به:

1- تسطیح وپاکسازی بوته ها و ...

2-ایجاد راههای اولیه دسترسی

3-جابجایی توده خاک تا 300 فوت

4-پخش خاک

5-پشته کردن خاک

6-نگهداری راه موقت خاکی

و....اشاره کرد. نکته بعدی که جا دارد به آن اشاره کنم معرفی انواع تیغه های بلدوزر است که عبلرتند از:

تیغه مستقیم - تیغه یونیور سال -تیغه v- تیغه انگل دوزر وبالاخره تیغه کوشن که بر خلاف سایر تیغه ها نمیتواند حول محور طولی دوران کند.